Баасан гариг 2025/07/11
Доллар 0.00
Улаанбаатар0 C
ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ДАЛАНЗАДГАД ХОТОД “ХОТЫН ӨДӨР” АРГА ХЭМЖЭЭ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДАЖ БАЙНА2025-05-30 15:47 GMT+8 | 504 удаа МОНГОЛ УЛСЫН ХУРЦ АРСЛАН ГОМБО-АЮУШИЙН ДЭМҮҮЛ АГСНЫ НЭРЭМЖИТ ХҮЧИТ 128 БӨХИЙН БАРИЛДААН БОЛЛОО.2025-05-26 10:19 GMT+8 | 348 удаа Өмнөговь аймгийн Засаг дарга Н.Энхбат: Улсын төсвийн татаас нэмэгдэж, орон нутагт үлдэх төсөв багасч байгаа ч бүтээн байгуулалтаа тасралтгүй үргэлжлүүлэхээр ажиллаж байна2025-05-23 11:20 GMT+8 | 1572 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ДАЛАНЗАДГАД СУМАНД “ГОВИЙН ОЮУ ХӨГЖЛИЙГ ДЭМЖИХ САН”-ГИЙН САНХҮҮЖИЛТЭЭР 200 ХҮҮХДИЙН ЦЭЦЭРЛЭГ БАРИГДАНА2025-05-14 10:54 GMT+8 | 356 удаа ГАШУУНСУХАЙТ-ГАНЦМОД БООМТЫН ХИЛ ДАМНАСАН ТӨМӨР ЗАМЫН БҮТЭЭН БАЙГУУЛАЛТЫН АЖЛЫН НЭЭЛТИЙН ЁСЛОЛ БОЛЛОО2025-05-14 10:42 GMT+8 | 472 удаа ГОВИЙН БҮСИЙН АЙМГУУДЫН ТӨЛӨӨЛӨГЧ НАРЫН УУЛЗАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДАЖ БАЙНА2025-05-12 07:41 GMT+8 | 568 удаа “ТАВАНТОЛГОЙ” КОМПАНИ “ТАТВАР ТӨЛӨЛТӨӨРӨӨ ТЭРГҮҮЛЭГЧ ТОП-10” КОМПАНИЙ НЭГЭЭР ШАЛГАРЛАА2025-05-05 22:12 GMT+8 | 452 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМАГ АГААРЫН ТЭЭВРИЙН ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ ҮЙЛЧИЛГЭЭГ ИРГЭДДЭЭ ХҮРГЭНЭ.2025-04-30 12:08 GMT+8 | 556 удаа ХУВААРИЙН ДАГУУ НӨАТ-ЫН БУЦААН ОЛГОЛТЫГ ИРГЭДИЙН ДАНСАНД ШИЛЖҮҮЛНЭ2025-04-30 11:57 GMT+8 | 428 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМАГТ “ХАВАР” УРАН ЗУРГИЙН ҮЗЭСГЭЛЭН ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДАЖ БАЙНА.2025-04-28 20:26 GMT+8 | 408 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМАГ САНХҮҮГИЙН БОЛОВСРОЛ ОЛГОХ МЭДЭЭЛЛИЙН ТӨВТЭЙ БОЛЖЭЭ2025-04-17 12:45 GMT+8 | 692 удаа УУЛ УУРХАЙН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ БИРЖИЙН ТУХАЙ ХУУЛЬД НЭМЭЛТ, ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛАХ ТУХАЙ” ХУУЛИЙН ТӨСЛИЙГ ХЭЛЭЛЦЭНЭ2025-04-17 12:29 GMT+8 | 492 удаа ӨНӨӨДӨР УИХ-ЫН ЧУУЛГАНЫ НЭГДСЭН ХУРАЛДААНААР ХЭЛЭЛЦЭХ АСУУДЛУУД2025-04-17 12:12 GMT+8 | 408 удаа ОЙРЫН ӨДРҮҮДИЙН ЦАГ АГААРЫН УРЬДЧИЛСАН МЭДЭЭ /Нийт нутгаар/2025-04-17 11:52 GMT+8 | 428 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМАГ ХҮНС, ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН САЛБАРЫНХАА МЭРГЭЖИЛТНҮҮДИЙН НЭГДСЭН ЗӨВЛӨГӨӨНИЙГ ЗОХИОН БАЙГУУЛЖ БАЙНА2025-04-14 13:34 GMT+8 | 684 удаа ЗЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЛИЙН ТУХАЙ ХУУЛЬД НЭМЭЛТ, ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛАХ ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСЛӨӨС ОНЦЛОХ ЗААЛТУУД2025-04-14 13:26 GMT+8 | 440 удаа АЗИЙН АВАРГА ШАЛГАРУУЛАХ "FIBA 3X3-2025" САГСАН БӨМБӨГИЙН ТЭМЦЭЭН АВАРГААР АВСТРАЛИЙН БАГ ШАЛГАРЛАА.2025-04-14 13:08 GMT+8 | 396 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМАГТ “ИХ ГОВИЙН ХАВРЫН БАЯР-2025” АРГА ХЭМЖЭЭ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДЛАА.2025-04-04 12:20 GMT+8 | 440 удаа “ӨСӨЛТТЭЙ ӨМНӨГОВЬ-ХАМТЫН АЖИЛЛАГАА 2025” ЗӨВЛӨЛДӨХ УУЛЗАЛТ 2 ДАХЬ ӨДРӨӨ ҮРГЭЛЖИЛЖ БАЙНА2025-04-04 11:49 GMT+8 | 572 удаа НИЙТИЙН ТЭЭВРИЙН ХҮРТЭЭМЖИЙГ НЭМЭГДҮҮЛЖ 6 АВТОБУСЫГ ҮЙЛЧИЛГЭЭНД ЯВУУЛЖ ЭХЭЛЛЭЭ.2025-04-02 12:32 GMT+8 | 500 удаа АШИГТ МАЛТМАЛЫН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ШИНЭЧИЛСЭН НАЙРУУЛГЫН ТӨСӨЛ БОЛОВСРУУЛАХ АЖЛЫН ХЭСЭГ ХУРАЛДЛАА2025-04-02 12:19 GMT+8 | 444 удаа МУГТ Ц.РАДНАА МАСТЕРУУДЫН ДАШТ-ЭЭС ЗУРГААН АЛТАН МЕДАЛЬ ХҮРТЭЖ, ЗАРИМ РЕКОРДУУДЫГ ШИНЭЧИЛЛЭЭ2025-03-31 10:37 GMT+8 | 564 удаа ӨРХИЙН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨВҮҮДТЭЙ ХАМТРАН АЖИЛЛАХ ГЭРЭЭГ БАЙГУУЛЛАА2025-03-31 10:24 GMT+8 | 604 удаа УИХ, ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ГИШҮҮД ШИВЭЭХҮРЭН БООМТОД АЖИЛЛАЖ БАЙНА2025-03-31 10:12 GMT+8 | 500 удаа ЦАГ АГААРЫН МЭДЭЭ2025-03-31 09:43 GMT+8 | 576 удаа БИРЖИЙН ТУХАЙ ХУУЛЬД НЭМЭЛТ, ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛАХ ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСЛИЙГ ӨРГӨН МЭДҮҮЛЛЭЭ2025-03-28 15:36 GMT+8 | 520 удаа ДӨРӨВДҮГЭЭР САРЫН 1-НЭЭС САЙН ДУРЫН ДААТГУУЛАГЧ 106.920 ТӨГРӨГ ТӨЛНӨ2025-03-28 14:07 GMT+8 | 552 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН АНХНЫ ДАРГА, ТӨР НИЙГМИЙН НЭРТ ЗҮТГЭЛТЭН ЖАМСРАНГИЙН САМБУУГИЙН МЭНДЭЛСНИЙ 130 ЖИЛИЙН ОЙ ЭНЭ ЖИЛ ТОХИОЖ БАЙНА2025-03-27 19:05 GMT+8 | 572 удаа Т.МӨНХСАЙХАН: ДОНОРЫН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ШИНЭЧИЛСЭН НАЙРУУЛГЫГ ДАХИН ӨРГӨН БАРИХ АСУУДАЛ ЯРИГДАЖ БАЙНА2025-03-27 17:38 GMT+8 | 468 удаа ГАШУУНСУХАЙТ-ГАНЦМОД БООМТЫН ХИЛ ХОЛБОЛТЫН ТӨМӨР ЗАМЫН ЗГ ХООРОНДЫН ХЭЛЭЛЦЭЭРИЙГ СОЁРХОН БАТАЛЛАА2025-03-27 11:56 GMT+8 | 508 удаа

ЁЛЫН ХӨНДИЙ БА ОХИН ХӨТӨЛИЙН ТУХАЙ ДОМОГ

НИЙТЭЛСЭН: 2019-07-09 12:39 GMT+8

Үлгэр домгийн өлгий, үзэсгэлэнт сайхан говьд айлчилж байгаа хүндэт зочин таны алтан шар зам өлзийтэй байхыг ерөөж аяны цагаан дөрөөнд ариун цагаан сүүгээ эчнээ мялаая.

Манай говийн уул ус ургамал амьтан хүртэл сонсоход сонин домогтой байдгийг эрдэмтэд дүгнэхдээ эрт дээр үеэс хүмүүн төрөлхтөн үүсэн хөгжсөн уугуул нутгийн нэг байсны гэрч гэж үздэг юм билээ.Таны жуулчилж байгаа Ёл шувууны нэрээр  алдаршсэн энэ уулын хавцал ч гэсэн урьд эртнээс улбаалсан нэгэн сонин домогтой байдаг.

Балар эрт цагаас баян чинээлэг нь барлаг ядуусаа басан дээрэнгүйлж бас зарим үед ч амь насыг нь ч бүрэлгэн сүйтгэж баримт жишээ аль ч улсын түүхэд үлджээ. Хүний эрхийг хүндэтгэн хамгаалах хүмүүнлэг ариун дэг ёс өнөө үеийнхэн шиг ийм хүчтэй байгаагүй эрт урьдын цагт энэ уулзанд болсон эмгэнэлт явдал эдүгээр үед домог болсон яригдаж ирснийг эрхэм та болгоон соёрхоно уу.

 

Одоо ингээд домгоо хүүрнэе. Олон жилийн өмнө гэнэ. Оргүй худал цуурхалаас үүдэн ооны эвэр шиг ижилдсэн орь залуу насны хос янаг орчлонгоос хальсан тухай энэ домогт яригдана.

Ямар хүний үр, хэн ч байсан юм Янгирцаг хэмээх хөтлөөр нутагтладаг нэгэн сайхан бүсгүйд ядуухан амьдралтай өнчин залуу янаг хайрын сэтгэлээ илчилж, хамтран амьдарч ханилан суухаар болзон хамаг бэлтгэлээ базааж байгаа мэдээ хавь ойрынхоны дунд тархсаныг хөлчүү архичин хүүдээ Хөтлийн хөөрхөн бүсгүйг хөрөнгө мөнгөөрөө гайхуулан эхнэр болгон суулгахаар санаархаж байсан Баяндай баян харц хоёрын ханилан суух гэж байгаад хорсохдоо хос залуусын амьдралыг бусниулах хорон муухай арга сүвэгчлэн энэ нутгийнханы дунд эртнээс яригдаж ирсэн нэгэн домгийг ашиглахаар шийджээ. Ёл хэмээх уулын шувуу ёроол нь харагдахгүй өндөр хадны оройд өвлийн тэсгэм хүйтэнд үүрээ засч хөөрхөн гурван өндөг гаргадаг. Тэр гурван өндөгнөөс анч хурдан тайга нохой, алмазан хурц ган сүх, арван алд аргамж төрдөг. Түүнийг авч чадсан хүн түмэн үедээ жаргадаг гэж домогт өгүүлдэг ажээ. Энэхүү сонин домог л эзэрхий Баяндайд олз болж нэг өдөр ядуу хүүг дуудаж ирүүлээд ивээлт сайхан хүний дүрээр ингэж хэлжээ.

Ах нь залуу насыг дайраагүй биш. Айл гэр болох гэж байгаа хүнд аяга, шанага авдар сав, амь зуух арав таван малнаас эхлээд амьжиргааны бүх юм хэрэг болно. Амьдрал ахуйг хангалуун сайхан амар түвшин жаргаасай гэсэндээ ах нь чамд арга зааж өгье гэжээ.

Өндөр уулын оройг ажиглаад байвал өнөө маргаашгүй Ёл шувуу өндөглөх цаг болсон шиг болсон байна. Өвлийн  дүн хүйтнээр өндгөө гаргадаг амьтан гэлээ. Харин тэр шувууны 3 өндгийг гэртээ авчирвал хярс мануулыг алхуулхахгүй барьдаг анч нохой, хялгас тавиад үлээхэд хяргачихаар тийм хурц сүх, хязаалан нохоо хэмлээд даахгүй тийм бөх аргамж болж хувирдаг гэнэ лээ. Эд бүхнийг авч чадвал ээ дээ хүү минь энэ дэлхий даахгүй баяжина гээд урьд өмнө хэзээ ч ингэж баяжсан хүн байгаагүй мэддэг мөртлөө биеэрээ үзсэн юм биш их л үнэмжилтэй ярьж гэнэ.

Яах гэж Баяндай гуай ятгаад байгаагийн далд учрыг яг тааж мэдээгүй ч ядуу хүү баян хүний бааг, бартаг дарханы новш их гэдгийг балчир наснаасаа  сайн мэдэх учир: Баяндай гуай таны санаа тавьсанд гялайлаа. Баяжих жаргах гэж байж өндөр хаднаас унаж үхсэнээс барлаг хэвээрээ явбал аминд өлзийтэй байлгүй дээ гээд хэлчихсэнд Баяндайн царай барсхийн бачимдан уурсаж, бас энэ муу чинь миний бодсныг мэдчихлээ гэж үү гээд хэмээн хардаж сэжиглэн аргаа өөрчлөхөөр болжээ

Хангай дэлхийн хишгийг хүртэх заяагүй хар гуйлгачин чамаар ёлын өндгийг албаар авчруулаад ёстой баяжих гэдгийг үзүүлээд өгье гайгүй дээ . Харин чамайг өндөг авчирахгүй бол хар толгойтой чинь ярьна шүү гээд сүрдүүлэн барьж аваад хавь ойрын хэдэн сувдаг эрийг хахуульдан хүүг ханын модонд баглаж, ёрвон өндөр хаданд үүрлэсн ёсын өндөгөнд явуулахдаа:

Үүл шүргэсэн тэр өндрийн орой дохь үүрэнд үйл нь хөтөлсөн энэ мууг хүрэнгүүт хүлээнийхээ үзүүрийг хад ороож хүн тайлж чадахааргүй бүсэлж уян орхиорой, тэгээд тэр мууг эргэж ирэхийг үзье гэж Баяндай захисныг цаад хэд нь ёсоор болгож гэнэ. Өвлийн хахир хүйтэнд өмгөөлж хамгаалах хүнгүй өнчин ядуу хүү халил хадны ирмэг дээр ханын модонд хүлээстэй хаашаа ч хөдлөж чадахгүй байсаар хайран амиа алджээ.

Үнэнч хонгор ханхүүгээ үл бүтэх хүмүүсийн гарт хөөрхийлөлтэйгээр үрэгдснийг хөтлийн хөөрхөн бүсгүй сонсож мэдснээс хойш уй гашууд автаж уймарсан сэтгэлдээ шаналаж тэнэсээр уулын их цасанд даруулчихсан гэдэг. Энэ цагаас хойш эмгэнэлт явдал болсон их хавцлыг Ёлын хөндий, эрсдсэн залуугийн хүлгийн уяаг бүсэлж ороосон хадыг Бүст улаан, орь залуу бүсгүйн осолдсон давааг Охин хөтөл гэдэг болсон юм гэнэ лээ гэж домог төсгөдөг.

 

Хүний эрхийн дээдлэгч хүн бүр хар санаатны явуулгад өртсөн хайрт хоёр хосын дурсгалыг одоо ч хүндэтгэсээр байдаг юм шүү дээ. Хэрэв та бурхан буддаг шүтдэг бол эх болсон зургаан зүйл хамаг амьтаны тусын тулд энэрэнгүй сайн үйл бүтээхийн төлөө наминчлаарай

  Ахмад багш Ц.Лувсанцэрэн