Пүрэв гариг 2024/03/28
Доллар 0.00
Улаанбаатар0 C
DZ CUP-2023” ӨСВӨР ҮЕИЙН ВОЛЕЙБОЛЫН АВАРГА ШАЛГАРУУЛАХ ТЭМЦЭЭН АМЖИЛТТАЙ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДАЖ ӨНДӨРЛӨЛӨӨ2023-12-08 14:45 GMT+8 | 272 удаа ДАЛАНЗАДГАД СУМЫН АХМАДУУДАД СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА2023-12-04 14:20 GMT+8 | 292 удаа “СУРАГЧ СОЛИЛЦОО” ХӨТӨЛБӨР ХЭРЭГЖИЖ БАЙНА.2023-11-17 14:38 GMT+8 | 264 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ЦОГТ-ОВОО СУМЫН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨВИЙН ШИНЭ БАРИЛГА АШИГЛАЛТАД ОРЛОО2023-11-11 13:46 GMT+8 | 596 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ОТОРЧИД ДОЛООН АЙМГИЙН НУТАГТ ОТОРЛОЖ БАЙНА.2023-11-11 13:29 GMT+8 | 208 удаа “ШҮД УГААЛТЫН АВАРГА” ШАЛГАРУУЛАХ ТЭМЦЭЭН АМЖИЛТТАЙ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДЛАА.2023-11-11 13:26 GMT+8 | 252 удаа “ЭРЭГТЭЙЧҮҮД БА ЭРҮҮЛ МЭНД” СУРГАЛТ НӨЛӨӨЛЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДЛАА.2023-11-11 13:15 GMT+8 | 252 удаа ДАЛАНЗАДГАД ХОТ, ЯПОН УЛСЫН КҮНИТАЧИ ХОТТОЙ ХАМТРАН АЖИЛЛАХААР БОЛЛОО2023-11-11 13:13 GMT+8 | 536 удаа 2000 ШИРХЭГ ХАЙЛААСНЫ НӨХӨН СУУЛГАЛТ ХИЙЛЭЭ2023-11-11 13:08 GMT+8 | 268 удаа САНХҮҮ, НЯГТЛАН БОДОХ БҮРТГЭЛИЙН МЭРГЭЖИЛТЭН БЭЛТГЭХ ЭЧНЭЭ СУРГАЛТ ЭХЭЛЛЭЭ.2023-11-11 13:07 GMT+8 | 244 удаа СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА2023-11-11 13:04 GMT+8 | 224 удаа ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖӨӨР ХАНГАЛАА.2023-11-11 12:57 GMT+8 | 248 удаа 1-Р ОРОН СУУЦНЫ ДАХИН ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН БАРИЛГЫН АЖИЛ 80 ХУВЬД ХҮРЛЭЭ2023-09-27 09:45 GMT+8 | 428 удаа ИРГЭД 20 МЯНГАН СУУЛГАЦ БЭЛТГЭН НИЙЛҮҮЛНЭ2023-09-27 09:22 GMT+8 | 540 удаа ТӨРИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ АЛБАН ХААГЧИД САР БҮР 610 МЯНГАН ТӨГРӨГИЙН НЭМЭГДЭЛ ЦАЛИН АВНА2023-09-26 20:26 GMT+8 | 388 удаа ЭЛСЭЛТИЙН ЕРӨНХИЙ ШАЛГАЛТАД ХАМГИЙН ӨНДӨР ОНОО АВСАН СУРАГЧ, БАГШ НАРТ ХҮНДЭТГЭЛ ҮЗҮҮЛЛЭЭ2023-08-12 22:30 GMT+8 | 428 удаа Шилдэг оюутанууд Минск хотын Их сургуульд суралцахаар болжээ.2023-08-12 22:26 GMT+8 | 1104 удаа “БУМБАРДАЙ” ХҮҮХДИЙН ЗУНЫ ЭЛСНИЙ СУВИЛАЛ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙНА.2023-08-12 22:25 GMT+8 | 560 удаа Сум дундын ойн ангийн бүтээн байгуулалт өрнөж байна.2023-08-12 22:20 GMT+8 | 792 удаа  БАЯСАХ БАГТ АРХЕОЛОГИЙН СУДАЛГАА ХИЙГДЛЭЭ.2023-08-12 22:19 GMT+8 | 764 удаа ИРГЭНИЙ ЗӨВЛӨЛ НЬ ЦАГДААГИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ДЭМЖЛЭГ ҮЗҮҮЛЭХ, ХЯНАЛТ ТАВИХ ҮҮРЭГТЭЙ АЖИЛЛАЖ БАЙНА.2023-08-12 22:18 GMT+8 | 436 удаа СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА.2023-08-12 22:06 GMT+8 | 440 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМАГ 2022 ОНЫ АЖИЛ ҮЙЛСЭЭРЭЭ МАНЛАЙЛЖ МОНГОЛ УЛСЫН ШИЛДЭГ АЙМГААР ШАЛГАРЛАА2023-08-12 21:56 GMT+8 | 448 удаа АНХНЫ САЙДЫН НЭРЭМЖИТ ШАГНАЛЫГ АХМАД Д.ОДХҮҮ ХҮРТЛЭЭ2023-08-12 21:49 GMT+8 | 648 удаа МОНГОЛ УЛСЫН ХӨДӨЛМӨРИЙН БААТАР, ГАВЪЯАТ МЕХАНИКЖУУЛАГЧ Ц.ШАТАРЫН МЭНДЭЛСНИЙ 100 ЖИЛИЙН ОЙГ ТЭМДЭГЛЭН ӨНГӨРҮҮЛЛЭЭ.2023-08-02 22:01 GMT+8 | 1040 удаа ИТХ-ЫН ЗӨВЛӨЛИЙН ХУРАЛ ХУРАЛДЛАА.2023-08-01 21:58 GMT+8 | 404 удаа УДАМ ЗАЛГАСАН ЗАЛУУ МАЛЧДЫГ ДЭМЖИН АЖИЛЛАЖ БАЙНА.2023-06-21 20:25 GMT+8 | 508 удаа ЗАЛУУСЫГ ГАРААНЫ БИЗНЕС ЭХЛҮҮЛЭХЭД ДЭМЖЛЭГ ҮЗҮҮЛЛЭЭ.2023-06-21 20:24 GMT+8 | 648 удаа МАТЕМАТИКИЙН 60 ДАХЬ УДААГИЙН ОЛИМПИАД ӨМНӨГОВЬ АЙМАГТ БОЛНО2023-06-21 20:19 GMT+8 | 672 удаа ДҮГНЭЛТ, ХЭЛЭЛЦҮҮЛГИЙГ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА.2023-06-21 20:17 GMT+8 | 552 удаа

ГОВЬ ГУРВАН САЙХАН УУЛЫН ДОМОГ

НИЙТЭЛСЭН: 2019-05-28 21:42 GMT+8

 

 Тэртээ холын нутгаас та тэнэгэр уудам говийг зорихдоо тэнхээт хүлгийнхээ гэгээвчээр харж ажигласан бол тэнгэр газрын савслаганд хөшиглөх цэнхэр уулс, тэгш талбиун цэлгэр өргөн талыг лав болгоосон бизээ. Уултай, устай, ургамал, амьтан жигд энэ газар маань унаган төрхөө алдалгүй хадгалж үлдсэн уран сайхан байгаль орчин нь урам сэргээж ухаан тэлэхээр нутаг юм шүү.

Хэрэв та нутгийн малчин айлаар зочилбол хэтэрхий өглөгч гэмээр гэрийн эзэгтэйн чанасан таны хэзээ ч амсаагүй ааг нь ханхалсан сүүтэй цай зооглож, хээрийн өвс, ногоо амтагдсан үндэсний хоолоор нь дайлуулна. Харин манай говийг мэдэхгүй хүнд бол халуун элс шуурч, амьсгал давхцуулсан хатуу өргөст бут хөл дороос хатгасан, харангадаж ангаж туйлдмаар хахир хэцүү  эзэнгүй цөл санаанд буудаг байх. Хааяа бас тийм суртал ухуулга ч байдаг л даа.

Таанын үнэр сэнгэсэн уудам талын өвчүүн дээгүүр талын бүргэд шиг дүүлэх мөнгөн хүлгээсээ таныг буухад тавтай морилохыг ерөөх мэт Гурван сайхан уул тосон авна.

Танд энэ уулын тухай нэгэн домог байдгийг өргөн барья.

Эрт урдын цагт гэнэ. Хангайн сайхан нутагт хангалуун чинээлэг амьдралтай ч ханах сэтгэл нь дутсан нэгэн баяных байжээ. Тэр айл тэрсхэн  төрсөн гурван сайхан охинтой юмсанжээ. Охид нь өсөн торниж олны харц булаасан онцгой ухаалгаараа орон нутагтаа гайхагдаж, гол шиг тэгшхэн нуруутай, гоо үзэсгэлэн төгөлдөр бүсгүйчүүд болж хадамд гарах нас бие гүйцээд байсан үе байв гэнээ. Харин хөрөнгө мөнгийн увидасыг хэт шүтдэг гэрийн эзэн , хөөрхөн хонгор охидынхоо хойчийн жаргалтай амьдралыг хороож баршгүй их мөнгө, хотоороо дүүрсэн мал сүрэгтэй холбож ухаардаг хомсхон бодолтой нэгэн байжээ. Ийм учраас л баян аав нь эдлэж дуусашгүй их хөрөнгөтэй хөгшин ноёдод гурван охиноо тэдний бага хатан болгож өгөхөөр сүй бэлэг төхөөрч сүрхий нууцгай бэлтгэж байгааг алаг хонгор үрсдээ аминаасаа илүү хайртай ээж нь мэдэж, хөөрхий миний танхил үрс минь хөгшин ноёдын талхинд өртөх нь гэж зүрх сэтгэлээ шимшрүүлэн байж нэг өдөр эл учрыг охиддоо хэлэхээс өөр аргагүйд хүрчээ.

 Хүний хайлан ээжийнх нь хэлсэн энэ үг хүсэл мөрөөдлийн жигүүрээ дэлгэж дэрвэж яваа онгон цэвэр зүрхийг нь хүйтэн төмрөөр хайрах мэт болж хүнд хэцүү тавилан хүлээж байгааг гэнэт мэдэрсэн тэд аав, ээж, ахан дүүсээсээ нууцлан зөвлөлдөж алс холын говь нутагт амьдрахаар зориг шулууджээ.

 

                            

 

Эд мөнгөнд толгойгоо мэдүүлсэн эцгийнхээ энэрэлгүй, хатуу сэтгэлд туйлаас гомдсон охид эрхлэж тоглож өссөн эх нутаг, ээж, аав, элгэн халуун  гал голомтоо үүрд орхин өгөөмөр зуны нэгэн өглөө өөрсдийн хайртай хурдан морьдоо унаж өндөр өндөр уулсыг давж, өргөн өргөн талыг гаталж, өлсөж ядрахыг огоорон явсаар өмнийн цэнхэр говийг зорин ирэхэд уужуу тайван ухаалаг зочломтгой уугуул нутгийн говьчууд умар зүгийн босуул охидод  учирсан гай зовлонг нь ухааран өрөвдөж, уужим сайхан говийнхоо унаган хүүхдүүд шигээ хайрлан угтаж гэнээ.

Гуйвашгүй чин зориг гарган гунигт амьдралаа орхиж ирсэн гурван сайхан бүсгүйн тухай мэдээ тал амхязгаараар нутаглаж баячуудын адууг өдөр шөнөгүй манан хээрээр гэр хийж, хэцээр дэр хийж амьдардаг Өлзийт, Цагаан, Цогт гэдэг гурван сайхан залуу хархүүгийн чихийг өнөөх дуулиант мэдээ нэгэн адил дэлсжээ. Нэг удаа 3 залуу сүргийн бэлчээрт уулзаж, элдвийг ярилцаж хүүрнэсээр хол нутгаас оргож ирсэн хүүхнүүдийн тухай ярианд шилжжээ. Баян ядуу хэнд ч бай байгалиас заяасан хайр сэтгэлийн уянга байдаг хойно холоос ирсэн хонгорхон бүсгүйчүүдтэй уулзаж учрах нэгэн санаатай болохоо ойлголцож адуун сүргийнхээ дотроос аргамаг сайхан хүлгүүдийг шилж адуу манах ээлжээ тааруулан явахаар болзоо тохирчээ.

      Тэр цагаас хойш орой бүр тэмдэгт газраа уулзаж, гурван бүсгүйнд очиж, хайр сэтгэлээ илчилж, ханилан сууж амьдрах тухайгаа хүртэл ярилцаж амжжээ. Гэтэл нэгэн шөнө гэрийн эзэн баян манааны хэдийг тандах эргүүл явуулж мань гурвын нууц явдлыг мэдчихэж гэнэ. Адуун сүргийг эзэнгүй орхиж, аргамаг хурдан хүлгүүдийг нь ээлжлэн унаж, амрагийн болзоонл очдгийг нь мэдсэ баяны хорсол буцалж адуучин гурвыг арав, арав банздаад хоёр хөлд нь хүнд гинж уяж хонины бэлчээрээс цааш холдох чадалгүй аргалчин болгочихсон учир амраг бүсгүйчүүддээ дахин очиж уулзах аргагүй болжээ. Хайрт хөвгүүд нь харгис эзний гарт өртсөн харамсалтай тохиолыг мэдсэн цагаас хойш гурван бүсгүй жил бүрийн аагим халуун зуны цагт сэтгэлийн гунигийг нь сэргээх гэж аадрын ариун хураа илгээж, хөхөө өвлийн цангинам хүйтэнд хөвөн зөөлөн цасаараа хучин энхрийлдэг болсон гэнээ.

Хагацан одсон цагаас хойш танхил залуу насны хайр сэтгэлийн үнэнчээ илтгэж адуучин гурван хөвгүүн Өлзийт овоо, Цогт овоо, Цагаан овоо гэдэг адилхан гурван толгод болж мөнхөрсөн гэнэ.Говьд идээшсэн гурван сайхана хүүхэн Гурвансайхан уул болон сүндэрлэж урин дулаан цаг ирэнгүүт хамгаас түрүүнд дугуй хээтэй ногоон торгон дээлээ өмсөцгөөн гунхаж, улирлын сэрүүн намар болонгуут цацагт цагаан эсгий тоорцог духлуулан гангарцгаадаг нь холоос ирэх учраатай хонгор хөвгүүдээ хүлээн харуулдаж байгаа нь тэр гэж домог өндөрлөдөг.

             

Арц гангын анхилам үнэр ханхилсан ариг цэнгэг рашаан, булгийн ус жирэлзсэн, ариун тунгалаг агаарын амт сэнгэнэсэн, аргаль, янгир сүрэг сүргээрээ бэлчээрлэсэн говийн сайхан хангай гэж нутгийнхан хайрлан хамгаалдаг гоо үзэсгэлэн төгөлдөр онгон дархан ууланд минь амран жуулчилж яваа танд урт удаан наслахыг ерөөе.

Өмнөговь аймгийн Даланзадгад сумын иргэн, ахмад багш Ц.Лувсанцэрэн