Багш хэмээх эрхэм нэрийг хүртээд хэдий 10 жилийн нүүрийг үзжээ. Энэ хугацаанд үерхэж нөхөрлөсөн, үлгэрлэн дуурайсан олон олон багш нартай танилцаж заримтай нь мөр зэрэгцэн ажилласандаа баярлаад барашгүй. Тэдний дундаас дээдлэн хүндлэх Д.Дамба багшдаа баярласан сэтгэлээ энэхүү бяцхан бичвэрээр уламжлан дамжуулахыг хүслээ.
Д.Дамба багштайгаа анх 2011 оны 9 сарын 01-нд танилцаж билээ. Дэгжин саарал хослол өмсөж, ягаан судалтай зангиа зүүсэн байсан.
Багш маань үргэлж костюм, срочкон цамц өмсөж, занги зүүж, бүрх малгай духлуулан явна. Хавар намартаа саарал пальто өмсөж ер нь их дэгжин сайхан хувцаслана. Багшийнхаараа цонхтой цаг, баяр ёслол гэд байс хийгээд л орно. Үргэлж малын сүүтэй цайтай, өрөм ааруултай сууж байна. Гэр нь жигтэйхэн цэвэр цэмцгэр. Үүдэнд нь гутлаа аятайхан тавихаас эхлүүлээд хог унагахгүй, ном дэвтрийг нь дураараа бутраахгүй, зургийн цомгийг нь байранд нь тавих гээд бүгд ном журмын дагуу байхгүй бол болохгүй тийм цэгцтэй журамтай хүн миний багш. Багш маань ширээн дээрээ ном, дэвтэр дэлгээд тавьчихсан байнга л эрдмийн ажил хийгээд сууж байна. Ном сониноос уншсан зүйлээ дэвтэр дээрээ нямбайлан бичсэн байна. Дандаа хэрэгтэй мэдээлэл бичсэн дэвтрийг нь амтархан унших дуртай. Сонирхолтой мэдээ мэдээлэл танин мэдэхүй, эрүүл мэндийн тухай зүйлс голдуу бичээстэй байна. Ямар ч гоё номоос илүү багшийхаа дэвтрийг уншихыг хүснэ. “Чингис хааны төрсөн Дэлүүнболдог гэдэг газар нь эрт дээр үед, хүү төрвөл, амаржсан эхэд адууны махаар шөл хийж дэлгүүг нь хүүхэд төрсөн газар булдаг ёс байсан бөгөөд үүнээс үүдэж дэлүү булдаг буюу Дэлүүнболдог хэмээн нэрлэжээ” гэснийг багшийнхаа дэвтрээс уншаад Хэнтий аймгийн Дадал сумаар аялахдаа хөтөч тайлбарлагчид нь хэлж гайхуулж билээ.
Багш маань сумо шимтэн үзнэ. Сумо гарч байхад нь очвол ямар ч сайхан ном зохиолын тухай ярьсан нэг их тоохгүй. Бөх бас сонирхоно. Томоохон барилдааны бүртгэлийг нарийн сайхан хөтөлнө.
Бусад аймгийн хүүхдүүдтэй захидлаар харилцах аян өрнүүлэхэд багш маань нэлээд удаан зарлага хийсэн дээ. Шуудан явж захидал, сонин зэргийг минь хүргэж ирнэ. Хүмүүн бичиг сониноо захиалсан уу? Захиалга эхэлсэн шүү гэж байнга сануулна. Тэмцээн уралдааны зар байвал сониноос хайчлаад аваад ирнэ. Олон захидал ирсэн байвал энгэртээ тэврээд тэртээгээс хурдан хурдан алхан алхаад ирнэ. Цөөн захидал байвал сонины завсар хийгээд сугандаа хавчуулчихаад ирнэ . Захидал хичээл дууссан болохоор багш маань одоохондоо амар байгаа байх аа.
Багшийнд очсон хүн бүр зургийн цомгийн нь үзэх дуртай. Бүх зургийг ангилж тус тусад нь альбом болгон хийсэн байна. Цагаан сар бүрээр бидний зургийг дарж угаалгаж өгнө. Залуу байхдаа өөрөө зургаа дарж өөрөө угаадаг байсан тухайгаа зурагнуудаа харж байгаад л ярина. Багшийн зургийн цомогт наандаж 100 жилийн түүхийг агуулсан гэрэл зургууд бий дээ. Багшийн маань ярих дуртай сэдвийн нэг шавь нар нь. Өөрөөс нь өмнө гавъяат болсон шавь нарыгаа үргэлж магтан ярина. Энэ ангиас хамгийн олон эмч, багш төрсөн, энэ ангиас хамгийн олон гавъяат төрсөн. Энэ ангийн тэдэн жилийн ойн уулзалт, энэ ангийн тэр гээд л ярина. Х.Бадамсүрэн, С.Адилбиш хоёр гавъяатын зургийг жаазлаад хоймортоо тавьсан байна.
Шинийн гурванд багшийндаа очих даа мөн сайхан шүү. Үхрийн өвчүү нимгэн зүсэж тавиад, өрөм хөвсөн цай аягалаад, өөрийнхөө хийсэн буузаар дайлна. Бас салат хийчихсэн байна. Хамгийн сүүлд нь томоо савтай компод гаргаж ирээд бүгдийг ижил тэнцүү хувааж өгнө. Цагаан сарын бэлгэнд жижиг тэмдэглэлийн дэвтэр улаан үзэг өгнө. Тэр дэвтэр дээр бид хурлын тэмдэглэлээ хөтөлнө. Одоо надад хурал бичээд дүүрсэн 7 дэвтэр байна. Түрүү жилийн дэвтэр дуусах дөхөж байхыг бодоход цагаан сар ойртож байгаа юм байна даа.
Энэ биеээрээ амьд түүх, үлгэр дуурайлал, багш хүний эрхэм сайхан намба төрхийг өөртөө шингээсэн ачлалт багшдаа баярлалаа. Удахгүй мантуун буузаа барьж очиж сайхан цай уунаа багшаа.
Өмнөговь аймгийн Нэгдүгээр сургуулийн багш М.Ууганбаяр