Мягмар гариг 2024/03/19
Доллар 0.00
Улаанбаатар0 C
DZ CUP-2023” ӨСВӨР ҮЕИЙН ВОЛЕЙБОЛЫН АВАРГА ШАЛГАРУУЛАХ ТЭМЦЭЭН АМЖИЛТТАЙ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДАЖ ӨНДӨРЛӨЛӨӨ2023-12-08 14:45 GMT+8 | 244 удаа ДАЛАНЗАДГАД СУМЫН АХМАДУУДАД СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА2023-12-04 14:20 GMT+8 | 272 удаа “СУРАГЧ СОЛИЛЦОО” ХӨТӨЛБӨР ХЭРЭГЖИЖ БАЙНА.2023-11-17 14:38 GMT+8 | 244 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ЦОГТ-ОВОО СУМЫН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨВИЙН ШИНЭ БАРИЛГА АШИГЛАЛТАД ОРЛОО2023-11-11 13:46 GMT+8 | 572 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ОТОРЧИД ДОЛООН АЙМГИЙН НУТАГТ ОТОРЛОЖ БАЙНА.2023-11-11 13:29 GMT+8 | 196 удаа “ШҮД УГААЛТЫН АВАРГА” ШАЛГАРУУЛАХ ТЭМЦЭЭН АМЖИЛТТАЙ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДЛАА.2023-11-11 13:26 GMT+8 | 228 удаа “ЭРЭГТЭЙЧҮҮД БА ЭРҮҮЛ МЭНД” СУРГАЛТ НӨЛӨӨЛЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДЛАА.2023-11-11 13:15 GMT+8 | 236 удаа ДАЛАНЗАДГАД ХОТ, ЯПОН УЛСЫН КҮНИТАЧИ ХОТТОЙ ХАМТРАН АЖИЛЛАХААР БОЛЛОО2023-11-11 13:13 GMT+8 | 484 удаа 2000 ШИРХЭГ ХАЙЛААСНЫ НӨХӨН СУУЛГАЛТ ХИЙЛЭЭ2023-11-11 13:08 GMT+8 | 252 удаа САНХҮҮ, НЯГТЛАН БОДОХ БҮРТГЭЛИЙН МЭРГЭЖИЛТЭН БЭЛТГЭХ ЭЧНЭЭ СУРГАЛТ ЭХЭЛЛЭЭ.2023-11-11 13:07 GMT+8 | 204 удаа СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА2023-11-11 13:04 GMT+8 | 204 удаа ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖӨӨР ХАНГАЛАА.2023-11-11 12:57 GMT+8 | 228 удаа 1-Р ОРОН СУУЦНЫ ДАХИН ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН БАРИЛГЫН АЖИЛ 80 ХУВЬД ХҮРЛЭЭ2023-09-27 09:45 GMT+8 | 420 удаа ИРГЭД 20 МЯНГАН СУУЛГАЦ БЭЛТГЭН НИЙЛҮҮЛНЭ2023-09-27 09:22 GMT+8 | 516 удаа ТӨРИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ АЛБАН ХААГЧИД САР БҮР 610 МЯНГАН ТӨГРӨГИЙН НЭМЭГДЭЛ ЦАЛИН АВНА2023-09-26 20:26 GMT+8 | 372 удаа ЭЛСЭЛТИЙН ЕРӨНХИЙ ШАЛГАЛТАД ХАМГИЙН ӨНДӨР ОНОО АВСАН СУРАГЧ, БАГШ НАРТ ХҮНДЭТГЭЛ ҮЗҮҮЛЛЭЭ2023-08-12 22:30 GMT+8 | 412 удаа Шилдэг оюутанууд Минск хотын Их сургуульд суралцахаар болжээ.2023-08-12 22:26 GMT+8 | 1080 удаа “БУМБАРДАЙ” ХҮҮХДИЙН ЗУНЫ ЭЛСНИЙ СУВИЛАЛ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙНА.2023-08-12 22:25 GMT+8 | 544 удаа Сум дундын ойн ангийн бүтээн байгуулалт өрнөж байна.2023-08-12 22:20 GMT+8 | 772 удаа  БАЯСАХ БАГТ АРХЕОЛОГИЙН СУДАЛГАА ХИЙГДЛЭЭ.2023-08-12 22:19 GMT+8 | 748 удаа ИРГЭНИЙ ЗӨВЛӨЛ НЬ ЦАГДААГИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ДЭМЖЛЭГ ҮЗҮҮЛЭХ, ХЯНАЛТ ТАВИХ ҮҮРЭГТЭЙ АЖИЛЛАЖ БАЙНА.2023-08-12 22:18 GMT+8 | 424 удаа СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА.2023-08-12 22:06 GMT+8 | 428 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМАГ 2022 ОНЫ АЖИЛ ҮЙЛСЭЭРЭЭ МАНЛАЙЛЖ МОНГОЛ УЛСЫН ШИЛДЭГ АЙМГААР ШАЛГАРЛАА2023-08-12 21:56 GMT+8 | 432 удаа АНХНЫ САЙДЫН НЭРЭМЖИТ ШАГНАЛЫГ АХМАД Д.ОДХҮҮ ХҮРТЛЭЭ2023-08-12 21:49 GMT+8 | 628 удаа МОНГОЛ УЛСЫН ХӨДӨЛМӨРИЙН БААТАР, ГАВЪЯАТ МЕХАНИКЖУУЛАГЧ Ц.ШАТАРЫН МЭНДЭЛСНИЙ 100 ЖИЛИЙН ОЙГ ТЭМДЭГЛЭН ӨНГӨРҮҮЛЛЭЭ.2023-08-02 22:01 GMT+8 | 1008 удаа ИТХ-ЫН ЗӨВЛӨЛИЙН ХУРАЛ ХУРАЛДЛАА.2023-08-01 21:58 GMT+8 | 388 удаа УДАМ ЗАЛГАСАН ЗАЛУУ МАЛЧДЫГ ДЭМЖИН АЖИЛЛАЖ БАЙНА.2023-06-21 20:25 GMT+8 | 492 удаа ЗАЛУУСЫГ ГАРААНЫ БИЗНЕС ЭХЛҮҮЛЭХЭД ДЭМЖЛЭГ ҮЗҮҮЛЛЭЭ.2023-06-21 20:24 GMT+8 | 628 удаа МАТЕМАТИКИЙН 60 ДАХЬ УДААГИЙН ОЛИМПИАД ӨМНӨГОВЬ АЙМАГТ БОЛНО2023-06-21 20:19 GMT+8 | 656 удаа ДҮГНЭЛТ, ХЭЛЭЛЦҮҮЛГИЙГ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА.2023-06-21 20:17 GMT+8 | 536 удаа

БОРЗОНГИЙН ГОВИЙН ДОМОГ

НИЙТЭЛСЭН: 2020-03-04 21:10 GMT+8

Алтайн уулын торгон үзүүр Хүрх хэмээх хяраас баруун тийш маш олон булаг бүхий өргөн хоолой үргэлжлэхийг нутгийнхан  Борзонгийн говь хэмээх бөгөөд тэр нь бор зөн  (тоосго)  гэсэн үг юм.  Энд саяхан болтол хагас болон бүтэн тоосго хааяагүй байсан гэдэг юм. Зарим хүний ярих нь эртний хятад нийслэл хотоо энд барих гэж их хэмжээний тоосго буулгасан юм гэнэ лээ. Зарим нь барилга барихаар барилгачид тоосго шатаадаг бааюугаа буудуулснаас бор зөн бутарсан гэдэг юм. Юутай ч энэ тухай нэг домог ярьдагийг сонирхуулья.

      

Дээр үед юм байх Хятадын энэз хаан нийслэл хотоо хамгийн олон булаг ундарсан газар байгуулахаар  товлож зүг бүр тийш элч шинжээч нарыг явуулжээ. Эзэн хааны илгээсэн элч нарын нэг хэсэг нь Монголын өмнөд их говийн нутгаар ирж нийслэл хот байгуулахад тохирмоор олон булаг ундарсан газар олж нутгийн хүмүүсийг цуглуулж шав тавиад энэ тухайгаа хаандаа айлтгахаар бараалхаж ...... агуу их дундат гүрний алтан нийслэлийг байгуулахад тохирсон аятайхан газрыг ар Монголын нутгаас оллоо.. Алс өмнө талд нь амнаас нь алт эрдэнэс цуваж байгаа мэт ам цагаан хулганы төрхтэй нэгэн уул байна. Ар талаас нь арвин их устай рашаан булгууд ундарсан алсын бараа илхэн харагдах аглаг уудам хөндий цэлийсэн юм байна. Ийм  л сайхан нутагт их хот байгуулж болно гэж үзлээ гэжээ. Эртнээс нааш эдэлж баршгүй эрдэнэ баялагтай, идэж дуусашгүй мал сүрэгтэй энэ нутгийг эзэлж авах гэсэн оролдлогоо гүйцээхэд минь эвтэйхэн боломж гарлаа гэж хаан бодоод тэр газарт чинь тэнгэрлэг нийслэл байгуулья гэжээ.

        

Тэгээд их хотын суурь тавихаар тэрэг тэргээр ачаа хөсөг явуулж их хэмжээний зөн буулгаж гэнэ. Энэ тухай Монголын хэсэг шинжээчид сонсож мэдээд эзэрхий хааны эзлэн түрэмгийлэх бодлогыг эсэргүүцэхээр зөвлөн ярилцаж нэгэн айлтгал бичиж тусгай элчээр явуулж гэнэ. Тэрхүү айлгалд: Танай мэргэн шинжээчид манай нутагт морилон ирж тансаг сайхан хот байгуулахаар май шав тавьсанг сонслоо. Олон булаг ундарсан тэр газар бол онгон зэлүүд говийн орсон буурны шаваас юм гэж мэргэчүүд тогтоолоо. Алт мөнгө цувуулсан ам цагаан хулгана шиг уул бол аргал хормойлж яваад ангаж үхсэн азай буурал эмгэний сүнс юм гэж манай төлөгчдийн мэргэнд буулаа. Иймэрхий шинжийн газар нийслэлээ байгуулахаар их эзэн таны шинжээчид ирээд буцсаныг бид дуулаад их л сэтгэл зовлоо доо гэж бичсэн байжээ.

Эзэн хаан энэ айлтгал бичгийг үзээд эрс зэвүүцэж өмнөх шийдвэрээ цуцалснаас өнөөх олон бор зөн тэндээ үлдсэн гэнэ лээ. Ийнхүү давсан бөхийн мэх муухайдаггүй, дарсан ногооны шим мууддаггүй гэдэг үг гарсан юм гэнээ гэж домог төгсдөг.

                                                                                               Ахмад багш Ц.Лувсанцэрэн

                                                                                   Фото зургийн Амартүвшин