Мягмар гариг 2023/12/12
Доллар 0.00
Улаанбаатар0 C
DZ CUP-2023” ӨСВӨР ҮЕИЙН ВОЛЕЙБОЛЫН АВАРГА ШАЛГАРУУЛАХ ТЭМЦЭЭН АМЖИЛТТАЙ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДАЖ ӨНДӨРЛӨЛӨӨ2023-12-08 14:45 GMT+8 | 32 удаа ДАЛАНЗАДГАД СУМЫН АХМАДУУДАД СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА2023-12-04 14:20 GMT+8 | 44 удаа “СУРАГЧ СОЛИЛЦОО” ХӨТӨЛБӨР ХЭРЭГЖИЖ БАЙНА.2023-11-17 14:38 GMT+8 | 44 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ЦОГТ-ОВОО СУМЫН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨВИЙН ШИНЭ БАРИЛГА АШИГЛАЛТАД ОРЛОО2023-11-11 13:46 GMT+8 | 240 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ОТОРЧИД ДОЛООН АЙМГИЙН НУТАГТ ОТОРЛОЖ БАЙНА.2023-11-11 13:29 GMT+8 | 60 удаа “ШҮД УГААЛТЫН АВАРГА” ШАЛГАРУУЛАХ ТЭМЦЭЭН АМЖИЛТТАЙ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДЛАА.2023-11-11 13:26 GMT+8 | 76 удаа “ЭРЭГТЭЙЧҮҮД БА ЭРҮҮЛ МЭНД” СУРГАЛТ НӨЛӨӨЛЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДЛАА.2023-11-11 13:15 GMT+8 | 56 удаа ДАЛАНЗАДГАД ХОТ, ЯПОН УЛСЫН КҮНИТАЧИ ХОТТОЙ ХАМТРАН АЖИЛЛАХААР БОЛЛОО2023-11-11 13:13 GMT+8 | 208 удаа 2000 ШИРХЭГ ХАЙЛААСНЫ НӨХӨН СУУЛГАЛТ ХИЙЛЭЭ2023-11-11 13:08 GMT+8 | 80 удаа САНХҮҮ, НЯГТЛАН БОДОХ БҮРТГЭЛИЙН МЭРГЭЖИЛТЭН БЭЛТГЭХ ЭЧНЭЭ СУРГАЛТ ЭХЭЛЛЭЭ.2023-11-11 13:07 GMT+8 | 52 удаа СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА2023-11-11 13:04 GMT+8 | 60 удаа ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖӨӨР ХАНГАЛАА.2023-11-11 12:57 GMT+8 | 48 удаа 1-Р ОРОН СУУЦНЫ ДАХИН ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН БАРИЛГЫН АЖИЛ 80 ХУВЬД ХҮРЛЭЭ2023-09-27 09:45 GMT+8 | 256 удаа ИРГЭД 20 МЯНГАН СУУЛГАЦ БЭЛТГЭН НИЙЛҮҮЛНЭ2023-09-27 09:22 GMT+8 | 340 удаа ТӨРИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ АЛБАН ХААГЧИД САР БҮР 610 МЯНГАН ТӨГРӨГИЙН НЭМЭГДЭЛ ЦАЛИН АВНА2023-09-26 20:26 GMT+8 | 212 удаа ЭЛСЭЛТИЙН ЕРӨНХИЙ ШАЛГАЛТАД ХАМГИЙН ӨНДӨР ОНОО АВСАН СУРАГЧ, БАГШ НАРТ ХҮНДЭТГЭЛ ҮЗҮҮЛЛЭЭ2023-08-12 22:30 GMT+8 | 264 удаа Шилдэг оюутанууд Минск хотын Их сургуульд суралцахаар болжээ.2023-08-12 22:26 GMT+8 | 804 удаа “БУМБАРДАЙ” ХҮҮХДИЙН ЗУНЫ ЭЛСНИЙ СУВИЛАЛ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙНА.2023-08-12 22:25 GMT+8 | 400 удаа Сум дундын ойн ангийн бүтээн байгуулалт өрнөж байна.2023-08-12 22:20 GMT+8 | 604 удаа  БАЯСАХ БАГТ АРХЕОЛОГИЙН СУДАЛГАА ХИЙГДЛЭЭ.2023-08-12 22:19 GMT+8 | 516 удаа ИРГЭНИЙ ЗӨВЛӨЛ НЬ ЦАГДААГИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ДЭМЖЛЭГ ҮЗҮҮЛЭХ, ХЯНАЛТ ТАВИХ ҮҮРЭГТЭЙ АЖИЛЛАЖ БАЙНА.2023-08-12 22:18 GMT+8 | 244 удаа СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА.2023-08-12 22:06 GMT+8 | 280 удаа ӨМНӨГОВЬ АЙМАГ 2022 ОНЫ АЖИЛ ҮЙЛСЭЭРЭЭ МАНЛАЙЛЖ МОНГОЛ УЛСЫН ШИЛДЭГ АЙМГААР ШАЛГАРЛАА2023-08-12 21:56 GMT+8 | 264 удаа АНХНЫ САЙДЫН НЭРЭМЖИТ ШАГНАЛЫГ АХМАД Д.ОДХҮҮ ХҮРТЛЭЭ2023-08-12 21:49 GMT+8 | 420 удаа МОНГОЛ УЛСЫН ХӨДӨЛМӨРИЙН БААТАР, ГАВЪЯАТ МЕХАНИКЖУУЛАГЧ Ц.ШАТАРЫН МЭНДЭЛСНИЙ 100 ЖИЛИЙН ОЙГ ТЭМДЭГЛЭН ӨНГӨРҮҮЛЛЭЭ.2023-08-02 22:01 GMT+8 | 596 удаа ИТХ-ЫН ЗӨВЛӨЛИЙН ХУРАЛ ХУРАЛДЛАА.2023-08-01 21:58 GMT+8 | 240 удаа УДАМ ЗАЛГАСАН ЗАЛУУ МАЛЧДЫГ ДЭМЖИН АЖИЛЛАЖ БАЙНА.2023-06-21 20:25 GMT+8 | 340 удаа ЗАЛУУСЫГ ГАРААНЫ БИЗНЕС ЭХЛҮҮЛЭХЭД ДЭМЖЛЭГ ҮЗҮҮЛЛЭЭ.2023-06-21 20:24 GMT+8 | 476 удаа МАТЕМАТИКИЙН 60 ДАХЬ УДААГИЙН ОЛИМПИАД ӨМНӨГОВЬ АЙМАГТ БОЛНО2023-06-21 20:19 GMT+8 | 496 удаа ДҮГНЭЛТ, ХЭЛЭЛЦҮҮЛГИЙГ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА.2023-06-21 20:17 GMT+8 | 388 удаа

БОРЗОНГИЙН ГОВИЙН ДОМОГ

НИЙТЭЛСЭН: 2020-03-04 21:10 GMT+8

Алтайн уулын торгон үзүүр Хүрх хэмээх хяраас баруун тийш маш олон булаг бүхий өргөн хоолой үргэлжлэхийг нутгийнхан  Борзонгийн говь хэмээх бөгөөд тэр нь бор зөн  (тоосго)  гэсэн үг юм.  Энд саяхан болтол хагас болон бүтэн тоосго хааяагүй байсан гэдэг юм. Зарим хүний ярих нь эртний хятад нийслэл хотоо энд барих гэж их хэмжээний тоосго буулгасан юм гэнэ лээ. Зарим нь барилга барихаар барилгачид тоосго шатаадаг бааюугаа буудуулснаас бор зөн бутарсан гэдэг юм. Юутай ч энэ тухай нэг домог ярьдагийг сонирхуулья.

      

Дээр үед юм байх Хятадын энэз хаан нийслэл хотоо хамгийн олон булаг ундарсан газар байгуулахаар  товлож зүг бүр тийш элч шинжээч нарыг явуулжээ. Эзэн хааны илгээсэн элч нарын нэг хэсэг нь Монголын өмнөд их говийн нутгаар ирж нийслэл хот байгуулахад тохирмоор олон булаг ундарсан газар олж нутгийн хүмүүсийг цуглуулж шав тавиад энэ тухайгаа хаандаа айлтгахаар бараалхаж ...... агуу их дундат гүрний алтан нийслэлийг байгуулахад тохирсон аятайхан газрыг ар Монголын нутгаас оллоо.. Алс өмнө талд нь амнаас нь алт эрдэнэс цуваж байгаа мэт ам цагаан хулганы төрхтэй нэгэн уул байна. Ар талаас нь арвин их устай рашаан булгууд ундарсан алсын бараа илхэн харагдах аглаг уудам хөндий цэлийсэн юм байна. Ийм  л сайхан нутагт их хот байгуулж болно гэж үзлээ гэжээ. Эртнээс нааш эдэлж баршгүй эрдэнэ баялагтай, идэж дуусашгүй мал сүрэгтэй энэ нутгийг эзэлж авах гэсэн оролдлогоо гүйцээхэд минь эвтэйхэн боломж гарлаа гэж хаан бодоод тэр газарт чинь тэнгэрлэг нийслэл байгуулья гэжээ.

        

Тэгээд их хотын суурь тавихаар тэрэг тэргээр ачаа хөсөг явуулж их хэмжээний зөн буулгаж гэнэ. Энэ тухай Монголын хэсэг шинжээчид сонсож мэдээд эзэрхий хааны эзлэн түрэмгийлэх бодлогыг эсэргүүцэхээр зөвлөн ярилцаж нэгэн айлтгал бичиж тусгай элчээр явуулж гэнэ. Тэрхүү айлгалд: Танай мэргэн шинжээчид манай нутагт морилон ирж тансаг сайхан хот байгуулахаар май шав тавьсанг сонслоо. Олон булаг ундарсан тэр газар бол онгон зэлүүд говийн орсон буурны шаваас юм гэж мэргэчүүд тогтоолоо. Алт мөнгө цувуулсан ам цагаан хулгана шиг уул бол аргал хормойлж яваад ангаж үхсэн азай буурал эмгэний сүнс юм гэж манай төлөгчдийн мэргэнд буулаа. Иймэрхий шинжийн газар нийслэлээ байгуулахаар их эзэн таны шинжээчид ирээд буцсаныг бид дуулаад их л сэтгэл зовлоо доо гэж бичсэн байжээ.

Эзэн хаан энэ айлтгал бичгийг үзээд эрс зэвүүцэж өмнөх шийдвэрээ цуцалснаас өнөөх олон бор зөн тэндээ үлдсэн гэнэ лээ. Ийнхүү давсан бөхийн мэх муухайдаггүй, дарсан ногооны шим мууддаггүй гэдэг үг гарсан юм гэнээ гэж домог төгсдөг.

                                                                                               Ахмад багш Ц.Лувсанцэрэн

                                                                                   Фото зургийн Амартүвшин